Niech będzie pochwalny Jezus Chrystus!
Czcigodni Kapłani według godności i funkcji, Drogie Siostry, Drodzy Młodzi, Szanowni Państwo,
Dziś, w dniu wspomnienia liturgicznego świętego Jana Pawła II, stajemy tutaj razem, by uczcić pamięć dwóch cichych bohaterek: Siostry Stanisławy Rymarz i Siostry Urszuli Wąsowicz – Benedyktynek Misjonarek, które w najciemniejszych latach naszej historii zachowały światło wiary, miłości i odwagi.
„Wiara, która nie staje się kulturą, nie jest w pełni przyjęta, przemyślana ani przeżywana” , mówił św. Jan Paweł II.
Wiara tych dwóch kobiet przeniknęła ich codzienność: modlitwę i pracę, działalność wychowawczą i krawiecką, a nawet więzienie – i stała się kulturą miłości i wolności. A dziś staje się kulturą pamięci.
W ich życiorysach odnajdujemy wszystko, co najpiękniejsze i najtrudniejsze w losach polskich Sióstr zakonnych XX wieku: ubóstwo, prześladowanie, niezłomność, modlitwę i służbę. To żywy przekład słów Pisma Świętego na zwyczajną codzienność, z której – mimo upływu lat – możemy wyczytać echo biblijnych słów: „Więcej szczęścia jest w dawaniu aniżeli w braniu” (Dz 20,35).
Tak. To prawda. To cena świadectwa, bowiem te nasze Siostry, które dziś wspominamy, oddawały wszystko – nie dla siebie, lecz dla innych, same stając się żywym darem: dla sierot, dla ubogich, dla więźniów, dla Ojczyzny. Ich heroizm nie miał munduru, ale miał serce oddane Bogu i Polsce. Przywołuję dziś również słowa Romana Kołakowskiego:
„Ile Orłów sprzedano zbyt tanio?
Ile Orłów sprzedano zbyt drogo…
Cena prawdą umarłych zostanie…
Żywi z bólu rozliczyć się mogą…”
To pytanie skierowane do sumienia Narodu. A Naszą odpowiedzią – jest ten pomnik .
Ten symbol pamięci odsłaniamy, by powiedzieć naszym bohaterskim, a zarazem zwyczajnym Siostrom: pamiętamy, ale także by, jako wspólnota, dać świadectwo: nie zapomnieliśmy o tych, które – w milczeniu – zapłaciły cenę wolności. S. Stanisława i s. Urszula zostały uwięzione za to, że uszyły sztandar z Matką Bożą i orłem. A to przecież wymowny symbol wiary i symbol Polski, naszej umiłowanej Ojczyzny. Niestety, ówczesna władza uznała to za zbrodnię.
„Nie lękajcie się! Otwórzcie drzwi Chrystusowi!” – wołał Papież Polak w 1978 roku. One nie lękały się, ale otworzyły drzwi Chrystusowi – również wtedy, gdy drzwi więzienia zamknęły się za nimi. Ich różaniec z chleba i nici, odmawiany w celi, był modlitwą mocniejszą niż granice i kraty. Był tajemnicą Kościoła cierpiącego, wiernego i świętego, któremu nie brak odwagi.
Obie Siostry były pełne odwagi, gorliwe i całkowicie oddane Bogu i Kościołowi w naszym Zgromadzeniu. W ich sercach wpisane były sprawy bliźnich i Ojczyzny. Sławny cytat Marszałka Piłsudskiego głosi: „Polacy chcą niepodległości, lecz pragnęliby, aby ta niepodległość kosztowała dwa grosze i dwie krople krwi.” Dziś nasze Zgromadzenie chce podkreślić i docenić ofiarne życie s. Stanisławy i s. Urszuli. Każda z nich to „jedna kropla krwi” zapłacona za naszą wolność i niepodległość.
Dziś, jako Zgromadzenie Sióstr Benedyktynek Misjonarek, pragniemy także ogłosić, że w duchowej historii naszego Narodu s. Stanisława i s. Urszula zajmują miejsce trwałe. I chcemy, aby także nowe pokolenia wiedziały, że wolność i wiara w Polsce mają twarze prostych, cichych świętych, niejednokrotnie żyjących pod jednym dachem czy w sąsiedztwie, jak zwykł powtarzać papież Franciszek.
Dziękuję wszystkim, którzy przyczynili się do powstania tego pomnika i przeżycia dzisiejszej uroczystości, wymienionym już w słowach powitania. W sposób szczególny słowa podziękowań kieruję pod adresem p. Andrzeja Chmielewskiego, wspaniałego historyka i inicjatora tej formy upamiętnienia naszych Sióstr. Stało się to możliwe dzięki życzliwości oraz wsparciu Instytutu Pamięci Narodowej, na czele z p. Dyrektorem dr Markiem Szymaniakiem i jego Współpracownikami. Dziękuję ks. Piotrowi Trycowi za skierowane Słowo Boże, a Ks. Dziekanowi kan. Ignacemu Najmowiczowi za przewodniczenie Eucharystii, w której zanosili wraz z nami dziękczynienie za heroiczną postawę chrystusowych służebnic – s. Stanisławy i s. Urszuli, które mimo przeciwności i niesprawiedliwości ochroniły miłość do końca. Dziękuję pocztom sztandarowym, Żołnierzom i Służbom Mundurowym, Uczniom Liceum Mundurowego Spartakus, uczniom i nauczycielom kwidzyńskich szkół oraz Społeczności Szkolnej z Janowa, która przybyła tu i z dumą zachowuje replikę sztandaru wykonanego przez nasze Siostry. Słowa wdzięczności kieruję pod adresem Pracowników Lasów Państwowych, NSZZ „Solidarność” regionu elbląskiego oraz przedstawicieli byłej organizacji antykomunistycznej Konfederacji Obrony Wiary i Ojczyzny. Dziękuję również Rodzinie s. Stanisławy oraz Mieszkańcom Kwidzyna, naszym kwidzyńskiej Wspólnocie oraz Siostrom przybyłym z różnych stron Polski, Stanów Zjednoczonych i Brazylii, Paniom z kwidzyńskiej grupy Benedictus oraz wszystkim tu obecnym nie wymienionym z imienia i nazwiska.
To dzieło jest nie tylko materialnym znakiem, ale także zobowiązaniem – abyśmy jako wspólnota Kościoła, Zgromadzenia i Narodu zawsze stali po stronie prawdy, wiary i wolności.
Na zakończenie, jeszcze raz oddajemy hołd: siostrze Stanisławie – kobiecie odwagi, służby i modlitwy i siostrze Urszuli – cichej artystce haftu i świadku cierpienia. Niech ich imiona będą zapisane nie tylko na kamieniu, ale przede wszystkim w naszych sercach zwróconych zawsze w modlitwie ku Bogu, który wszystko może i jest Panem naszej historii i czasu.
Niech więc On we wszystkim będzie uwielbiony!
********************************************
Inauguração do monumento às Irmãs Beneditinas Missionárias – testemunho de fé e liberdade
Kwidzyn, 22 de outubro de 2025
Na memória litúrgica de São João Paulo II, no convento das Irmãs Beneditinas Missionárias em Kwidzyn, realizou-se a cerimônia de inauguração do monumento dedicado às irmãs Stanisława Stefania Rymarz e Urszula Stanisława Wąsowicz – religiosas presas entre 1952 e 1953 por prestarem ajuda a membros da organização anticomunista Confederação de Defesa da Fé e da Pátria.
A homenagem foi uma iniciativa do Sr. Andrzej Chmielewski – historiador, publicista e ativista social, em colaboração com o Instituto da Memória Nacional, que financiou e executou o monumento. O evento reuniu representantes das autoridades estatais e municipais, da Igreja, de organizações sociais, escolas e numerosos residentes da região.
Testemunho de fé – mulheres corajosas à sombra da história
As irmãs beneditinas missionárias Stanisława Rymarz e Urszula Wąsowicz foram presas em 1952 por cooperarem com membros da resistência independente. O seu “crime” consistiu, entre outras coisas, em confeccionar uma bandeira com a imagem da Virgem Maria e do Águia Branca – símbolos proibidos pelas autoridades comunistas da época. Foram condenadas e encarceradas. Embora não tenham lutado com armas nas mãos, a sua atitude, cheia de fé, coragem e dedicação a Deus e à pátria, foi um testemunho de resistência ao totalitarismo.
O monumento em Kwidzyn é uma homenagem simbólica àquelas que, com a sua vida quotidiana, oração e serviço, entraram para a história da Igreja e da nação.
O desenrolar da cerimônia – oração, memória, orgulho
As comemorações começaram com uma missa solene na capela do convento, celebrada em intenção da pátria pelo padre decano canônico Ignacy Najmowicz, pároco da catedral de Kwidzyn. A homilia foi proferida pelo padre Piotr Tryc, da paróquia de São Alberto em Kwidzyn, enfatizando o valor do testemunho das irmãs e a atualidade de sua mensagem nos dias de hoje.
Em seguida, os participantes dirigiram-se em procissão ao pátio do convento, onde foi montada uma guarda de honra e uma guarda de bandeiras. O trompetista tocou o sinal “Hasło WP” (Sinal do Exército Polonês), após o que teve início a parte oficial da cerimônia.
O monumento foi inaugurado conjuntamente pela Chefe do Gabinete de Memória da Luta e do Martírio do IPN, Sra. Katarzyna Lisiecka, pela Superiora Geral da Congregação das Missionárias Beneditinas, Irmã M. Marcelina Kuśmierz OSB, e pelo Sr. Andrzej Chmielewski.
Vozes da memória – discursos e orações
Em nome do Instituto de Memória Nacional, foi lida uma mensagem do diretor da filial do IPN em Gdańsk, Dr. Marek Szymaniak, expressando gratidão por cultivar a memória dos heróis da resistência religiosa e patriótica.
Em seguida, a irmã Marcelina Kuśmierz OSB tomou a palavra e, em um discurso comovente, enfatizou:
– “O heroísmo deles não tinha uniforme, mas tinha um coração dedicado a Deus e à Polônia. O rosário feito de pão e fios rezado na cela era uma oração mais forte do que as grades e as fronteiras. A vida deles era um testemunho silencioso, mas eloquente, da liberdade do espírito”.
A irmã lembrou também que o monumento não é apenas um sinal material, mas acima de tudo um compromisso para com as gerações futuras – para defender os valores da fé, da verdade e do patriotismo.
O monumento foi consagrado pelo padre Ignacy Najmowicz, decano canônico, e em seguida as delegações depositaram flores e acenderam velas. Em nome das instituições estatais e organizações sociais, as coroas de flores foram depositadas, entre outros, por representantes do IPN, autoridades locais, Florestas Estatais, NSZZ “Solidarność” e jovens da Escola de Janów, que guarda uma réplica da bandeira, e do Liceu Militar “Spartakus”.
Comemoração com a participação de muitos grupos
Participaram da cerimônia, entre outros:
Katarzyna Lisiecka – Chefe do Escritório de Comemoração das Lutas e do Martírio do IPN em Gdańsk
Jerzy Śnieg – presidente do Conselho do Município
Andrzej Krzysztofiak – presidente do Conselho Municipal
Michał Wudarczyk – chefe da Floresta de Kwidzyn
Zbigniew Koban – presidente do NSZZ “Solidarność” da Região de Elbląg
representantes da antiga Confederação de Defesa da Fé e da Pátria com uma réplica da bandeira
A cerimônia foi abrilhantada pela presença da guarda de honra militar da Guarnição de Grudziądz, do tambor, dos porta-bandeiras e dos alunos da Escola Primária de Janowo e do Liceu Militar Spartakus.
Uma herança que inspira
O monumento em Kwidzyn não é apenas um símbolo da memória de duas irmãs religiosas, mas também um testemunho dos valores que constituem a base da identidade polonesa: fé, liberdade, sacrifício e serviço. Em tempos em que a história é muitas vezes simplificada e os heróis esquecidos, este evento foi um sinal claro de que a Igreja, a nação e a comunidade local não se esquecem dos seus santos silenciosos.
No final da cerimônia, a irmã Marcelina Kuśmierz disse:
– “Que os nomes da irmã Stanisława e da irmã Urszula fiquem gravados não apenas na pedra, mas acima de tudo em nossos corações. Elas mostram que a verdadeira santidade pode ser oculta, silenciosa, mas sempre forte no amor a Deus e à Polônia”.
Organizadores do evento:
Congregação das Irmãs Beneditinas Missionárias
Instituto da Memória Nacional
Iniciador: Andrzej Chmielewski
Local:
Convento das Irmãs Beneditinas Missionárias, Kwidzyn
*****************************************************************
Kwidzyn, 22 de octubre de 2025.
En la festividad litúrgica de San Juan Pablo II, en el convento de las Hermanas Benedictinas Misioneras de Kwidzyn, tuvo lugar la ceremonia de inauguración de un monumento dedicado a las hermanas Stanisława Stefania Rymarz y Urszula Stanisława Wąsowicz , religiosas encarceladas entre 1952 y 1953 por ayudar a los miembros de la organización anticomunista Confederación para la Defensa de la Fe y la Patria.
La conmemoración surgió por iniciativa del Sr. Andrzej Chmielewski, historiador, publicista y activista social, en colaboración con el Instituto de Memoria Nacional, que financió y realizó el monumento. El evento reunió a representantes de las autoridades estatales y locales, de la Iglesia, de organizaciones sociales, de escuelas y a numerosos habitantes de la región.
Testimonio de fe: mujeres valientes en la sombra de la historia
Las hermanas benedictinas misioneras Stanisława Rymarz y Urszula Wąsowicz fueron detenidas en 1952 por colaborar con miembros de la resistencia independentista. Su «delito» consistió, entre otras cosas, en confeccionar un estandarte con la imagen de la Virgen María y el águila blanca, símbolos prohibidos por las autoridades comunistas de la época. Fueron condenadas y encarceladas. Aunque no lucharon con las armas en la mano, su actitud, llena de fe, valentía y devoción a Dios y a la patria, fue un testimonio de resistencia al totalitarismo.
El monumento de Kwidzyn es un homenaje simbólico a aquellas que, con su vida cotidiana, sus oraciones y su servicio, han pasado a la historia de la Iglesia y de la nación.
Desarrollo de la ceremonia: oración, recuerdo, orgullo
Las celebraciones comenzaron con una misa solemne en la capilla del convento, oficiada por el decano canónigo Ignacy Najmowicz, párroco de la catedral de Kwidzyn, en intención por la patria. La homilía fue pronunciada por el P. Piotr Tryc, de la parroquia de San Alberto en Kwidzyn, quien destacó el valor del testimonio de las hermanas y la actualidad de su mensaje en los tiempos actuales.
A continuación, los participantes se dirigieron en procesión al patio del convento, donde se había instalado un puesto de honor y una guardia de honor. El trompetista tocó la señal «Hasło WP» (Contraseña del Ejército Polaco), tras lo cual comenzó la parte oficial de la ceremonia.
El monumento fue descubierto conjuntamente por la directora de la Oficina de Conmemoración de las Luchas y el Martirio del IPN, Katarzyna Lisiecka, la superiora general de la Congregación de las Benedictinas Misioneras, sor M. Marcelina Kuśmierz OSB, y Andrzej Chmielewski.
Voces de la memoria: discursos y oración
En nombre del Instituto de Memoria Nacional, se leyó un discurso conmemorativo del director de la sucursal del IPN en Gdańsk, el Dr. Marek Szymaniak, en el que expresaba su gratitud por mantener vivo el recuerdo de los héroes de la resistencia religiosa y patriótica.
A continuación, tomó la palabra la hermana Marcelina Kuśmierz OSB, quien en un emotivo discurso destacó:
«Su heroísmo no llevaba uniforme, pero tenía un corazón entregado a Dios y a Polonia. El rosario hecho con pan y hilo que rezaban en la celda era una oración más fuerte que los barrotes y las fronteras. Su vida era un testimonio silencioso, pero elocuente, de la libertad del espíritu».
La hermana también recordó que el monumento no es solo un símbolo material, sino sobre todo un compromiso con las generaciones futuras: defender los valores de la fe, la verdad y el patriotismo.
El monumento fue consagrado por el decano canónigo Ignacy Najmowicz, y a continuación las delegaciones depositaron flores y encendieron velas. En nombre de las instituciones estatales y las organizaciones sociales, depositaron ramos de flores, entre otros, representantes del IPN, las autoridades locales, los Bosques Estatales, el sindicato NSZZ «Solidarność» y los jóvenes de la escuela de Janów, que conserva una réplica del estandarte, y del instituto militar «Spartakus».
Conmemoración con la participación de muchos círculos
Entre otros, participaron en la ceremonia:
Katarzyna Lisiecka, jefa de la Oficina de Conmemoración de las Luchas y el Martirio del IPN en Gdańsk
Jerzy Śnieg, presidente del Consejo del Condado
Andrzej Krzysztofiak, presidente del Consejo Municipal
Michał Wudarczyk, jefe del Distrito Forestal de Kwidzyn
Zbigniew Koban, presidente del sindicato NSZZ «Solidarność» de la región de Elbląg
representantes de la antigua Confederación para la Defensa de la Fe y la Patria con una réplica del estandarte
La ceremonia contó con la presencia de una guardia de honor militar de la guarnición de Grudziądz, un tambor, portadores de estandartes y alumnos de la escuela primaria de Janowo y del instituto militar Spartakus.
Un legado que inspira
El monumento de Kwidzyn no solo es un símbolo del recuerdo de dos hermanas religiosas, sino también un testimonio de los valores que constituyen la base de la identidad polaca: la fe, la libertad, el sacrificio y el servicio. En una época en la que la historia se simplifica y los héroes caen en el olvido, este evento fue una clara señal de que la Iglesia, la nación y la comunidad local no olvidan a sus santos silenciosos.
Al final de la ceremonia, la hermana Marcelina Kuśmierz dijo:
«Que los nombres de la hermana Stanisława y la hermana Urszula queden grabados no solo en piedra, sino sobre todo en nuestros corazones. Ellas nos muestran que la verdadera santidad puede ser oculta, silenciosa, pero siempre fuerte en el amor a Dios y a Polonia».
Organizadores del evento:
Congregación de las Hermanas Benedictinas Misioneras
Instituto de Memoria Nacional
Iniciador: Andrzej Chmielewski
Lugar:
Convento de las Hermanas Benedictinas Misioneras, Kwidzyn
*************************************************
Proclamation by Mother Superior Marcelina Kuśmierz OSB during the unveiling ceremony of the monument to the Benedictine Missionaries
Praised be Jesus Christ!
Reverend Priests according to your dignity and function, Dear Sisters, Dear Young People, Ladies and Gentlemen,
Today, on the liturgical memorial of Saint John Paul II, we stand here together to honour the memory of two quiet heroines: Sister Stanisława Rymarz and Sister Urszula Wąsowicz – Benedictine Missionaries who, in the darkest years of our history, preserved the light of faith, love and courage.
‘Faith that does not become culture is not fully accepted, thought out or lived,’ said Saint John Paul II.
The faith of these two women permeated their everyday lives: prayer and work, education and sewing, and even prison – and became a culture of love and freedom. And today it is becoming a culture of remembrance.
In their biographies, we find everything that is most beautiful and most difficult in the fate of Polish nuns of the 20th century: poverty, persecution, steadfastness, prayer and service. It is a living translation of the words of Scripture into ordinary everyday life, from which, despite the passing of years, we can read the echo of the biblical words: ‘It is more blessed to give than to receive’ (Acts 20:35).
Yes, it is true. This is the price of witness, for our Sisters, whom we remember today, gave everything – not for themselves, but for others, becoming themselves a living gift: for orphans, for the poor, for prisoners, for their homeland. Their heroism did not have a uniform, but it had a heart devoted to God and Poland. Today, I also recall the words of Roman Kołakowski:
‘How many Eagles were sold too cheaply?
How many Eagles were sold too expensively…
The price will remain the truth of the dead…
The living can settle accounts with pain…’
This question is addressed to the conscience of the nation. And our answer is this monument.
We unveil this symbol of remembrance to say to our heroic and yet ordinary Sisters: we remember, but also to bear witness as a community: we have not forgotten those who, in silence, paid the price of freedom. Sister Stanisława and Sister Urszula were imprisoned for sewing a banner with the Mother of God and the eagle. And this is, after all, an eloquent symbol of faith and a symbol of Poland, our beloved homeland. Unfortunately, the authorities at the time considered it a crime.
‘Do not be afraid! Open the doors to Christ!’ cried the Polish Pope in 1978. They were not afraid, but opened the doors to Christ – even when the prison doors closed behind them. Their rosary made of bread and thread, recited in their cell, was a prayer stronger than borders and bars. It was the mystery of a suffering, faithful and holy Church, which did not lack courage.
Both Sisters were courageous, zealous and completely devoted to God and the Church in our Congregation. The concerns of their neighbours and their homeland were inscribed in their hearts. Marshal Piłsudski’s famous quote says: ‘Poles want independence, but they would like this independence to cost two pennies and two drops of blood.’ Today, our Congregation wishes to highlight and appreciate the sacrificial lives of Sister Stanisława and Sister Urszula. Each of them is ‘one drop of blood’ paid for our freedom and independence.
Today, as the Congregation of Benedictine Missionary Sisters, we also wish to announce that Sister Stanisława and Sister Urszula have a permanent place in the spiritual history of our nation. And we want new generations to know that freedom and faith in Poland have the faces of simple, quiet saints, often living under the same roof or in the neighbourhood, as Pope Francis used to say.
I would like to thank everyone who contributed to the creation of this monument and to today’s ceremony, as already mentioned in my welcome speech. I would like to express my special thanks to Mr Andrzej Chmielewski, a wonderful historian and initiator of this form of commemoration of our Sisters. This
was made possible thanks to the kindness and support of the Institute of National Remembrance, headed by Director Dr Marek Szymaniak and his colleagues. I would like to thank Fr. Piotr Tryc for his words of God, and to Dean Canon Ignacy Najmowicz for presiding over the Eucharist, in which we gave thanks for the heroic attitude of Christ’s servants, Sister Stanisława and Sister Urszula, who, despite adversity and injustice, protected love to the end. I would like to thank the colour guards, soldiers and uniformed services, students of the Spartakus Uniformed High School, students and teachers of Kwidzyn schools, and the school community from Janów, who came here and proudly preserve a replica of the banner made by our Sisters. I would like to express my gratitude to the employees of the State Forests, the Solidarity Trade Union of the Elbląg region, and representatives of the former anti-communist organisation Confederation for the Defence of Faith and Homeland. I would also like to thank the family of Sister Stanisława and the residents of Kwidzyn, our Kwidzyn community and the Sisters who have come from various parts of Poland, the United States and Brazil, the ladies from the Benedictus group in Kwidzyn and all those present here who have not been mentioned by name.
This work is not only a material sign, but also a commitment – that we, as a community of the Church, the Congregation and the Nation, will always stand on the side of truth, faith and freedom.
In conclusion, we once again pay tribute to Sister Stanisława – a woman of courage, service and prayer – and Sister Urszula – a quiet artist of embroidery and a witness to suffering. May their names be inscribed not only on stone, but above all in our hearts, always turned in prayer to God, who can do all things and is the Lord of our history and time.
May He be glorified in all things!
*********************************
*********************************